Zaciśnij zęby i wytrzymaj!
Czy zdarzyło Ci się obudzić rano z bólem okolicy szczęki i skroni, a do tego bólem głowy? Bardzo często bóle głowy, oczu, uszu, karku, pleców, ramion, zawroty głowy, omdlenia, szumy w uszach, klikania w stawach czy zablokowanie szczęk powiązane są z zespołem stawu skroniowo – żuchwowego (TMJ – angielski skrót od temporomandibular joint) i mięśniami wokół stawu, które powodują zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi.
Staw skroniowo – żuchwowy znajduje się pomiędzy dolną szczęka (żuchwą) i łączy się z kością skroniową. Warto pamiętać, że zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego są wtórne do zaburzeń czaszkowych i zgryzowych.
Objawy
Do najczęstszych objawów zespołu stawu skroniowo – żuchwowego należą: ból w obrębie stawu, tkliwości, obrzęk, kliknięcia stawu, zablokowania żuchwy i trudności podczas żucia. Ból może pojawić się także w okolicy ucha, szyi, w głowie i plecach.
Stres jest prawdopodobnie czynnikiem, który zaraz po przebudzeniu przyczynia się do zaciskania zębów. Dzieje się tak zazwyczaj, gdy pacjenci są niespokojni lub rozdrażni. Żucie jest głównym czynnikiem powodującym ból TMJ. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z uszkodzeń powodowanych przez ciągłe żucie gumy. Jest ono dla żuchwy tym samym, co robienie ćwiczeń na biceps przez cały dzień. Jeżeli bolałby Cię biceps, boleć Cię również będzie szczęka – ruch jest równie męczący.
Jak złagodzić objawy TMJ?
Często objawy TMJ (zespołem stawu skroniowo – żuchwowego) i migreny idą w parze, więc trudno odróżnić jedno od drugiego. Kobiety częściej niż mężczyźni mają bóle głowy i bóle TMJ związane z genetyką i hormonami.
Można zastosować się do kilku rad, by złagodzić ból:
- Nie obgryzaj paznokci, długopisów, ust lub policzków. Nawet trzymając telefon przy uchu, możesz zwiększyć napięcie w szczęce.
- Unikaj gum do żucia i spożywania lepkiej, chrupkiej żywności.
- Nie gryź całego jabłka. Hamburgery i kanapki jedz mniejsze.
- Unikaj zbyt szerokiego otwierania ust podczas ziewania.
- Rozluźnij szczękę… Łagodne ćwiczenia rozciągające szczęki mogą sprawić, że poczujesz się znacznie lepiej.
- Kiedy śpisz, nie kontrolujesz zaciskania szczęk. Jeśli robisz to w ciągu dnia, będziesz zaciskał je również podczas snu. Dentyści robią niestandardowe urządzenia stabilizujące (szpilki i osłony nocne), dzięki czemu podczas snu nie będziesz zaciskać szczęk i zgrzytać zębami. Nie polecam używania urządzeń licznikowych. Środki zaradcze w stylu “zrób to sam” często nie są prawidłowo dopasowane i często powodują mocniejsze zaciskanie. Mogą też być bardzo niewygodne.
Leczenie TMJ
W większości przypadków nie jest wymagana bardzo agresywna terapia, a zwykle jest to delikatne, zapobiegawcze leczenie. Masaże wykonywane przez doświadczonych fizykoterapeutów mogą zdziałać cuda. Wyszkolony profesjonalista może podawać także domięśniowe stymulacje punktowe lub zastrzyki bezpośrednio do stawów, aby pomóc w bólu. Więcej informacji na temat bloków nerwowych można znaleźć pod adresem. Nieleczone TMJ może prowadzić do cięższych stanów takich jak degeneracja lub zapalenie stawów. Kluczem jest leczenie TMJ przed jego pogorszeniem.
Jeżeli myślisz, że TMD (zespół stawu skroniowo – żuchwowego) to tylko ból szczęki i głowy, to się mylisz. Wpływa on również na zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe w zespole TMD to ból i / lub dysfunkcja aparatu żucia.
- TMD składa się z 2 zespołów, które mogą być obecne w tym samym czasie, co sprawia, że diagnoza i leczenie staje się trudniejsze:
- TMD związany z mięśniem serca (niewydolność serca), czasami nazywany -TMD wtórny do bólu mięśnia sercowego
- TMD związany z zespołem zwyrodnienia lub dysfunkcji stawu skroniowo – żuchwowego.W tym przypadku TMD (zespół stawu skroniowo – żuchwowego) jest wtórny do prawdziwej choroby stawu.
Rano boli mnie głowa
Ból głowy zaraz po przebudzeniu może być powiązany z poważnym bólem szczęki. Niestety przyczyn może być wiele, a TMJ (zespołem stawu skroniowo – żuchwowego), może być tylko jednym z powodów Twojego porannego bólu głowy. Prawie połowa bóli migrenowych odczuwana jest między 4 a 9 rano. Ranna migrena często nie jest typowa. Niewystarczająca ilość snu i przewlekłe zmęczenie, połączone z nadużywaniem leków NLPZ (niesterydowych leków przeciwzapalnych np. Ibuprofen, APAP) często powoduje powtarzające się, poranne bóle głowy podobne do migren. Warto zwrócić także uwagę na chrapanie: jeśli chrapiesz w nocy, to warto sprawdzić czy podczas snu nie występuje obturacyjny bezdech senny (OSA) – to takze może byc przyczyna porannego bólu głowy.
Często także przyczyną może być uraz szczęki z dalekiej przeszłości: może to być, np. skutek procedury medycznej takiej jak, operacje na migdałkach, endoskopia czy usunięcie ósemek.
Charakterystyczny jest ból, który pojawia się zwykle w uchu i jest skierowany do skroni, policzka albo szyi. Objawy towarzyszące obejmują kliknięcie i ból podczas ruch stawu, najczęściej to:
- ograniczenie w otwieraniu lub blokowanie szczęki
- znaczne ograniczenie zakresu ruchu żuchwy
- dodatkowymi objawami może być połączenie dźwięku kliknięcia ze zmianami w badaniu stomatologicznym, takimi jak wytarcie krawędzi zębów i nieprawidłowy zgryz.
Badanie MRI stawów skroniowo-żuchwowych jest badaniem, które pomoże ujawnić najczęściej spotykane zmiany takie jak: przemieszczenie dysków lub deformacje lub chorobę zwyrodnieniową stawów.
Leczenie
Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie leków NLPZ, delikatnej diety, unikanie żucia gumy i zaciśnięcia szczęki (pomocne jest zakładanie na noc szyny relaksacyjnej i podanie botoxu bezpośredio do mięśni żwaczy). Ulgę przyniesie także rehabilitacja i fizykoterapia prądami TENS.
Leczenie chirurgiczne jest zarezerwowane tylko dla ciężkich przypadków opornych na leczenie zachowawcze.
